”In principe doe ik veel te veel met de prothese, namelijk alles”
Opgeven is voor hem geen optie en stilstaan al helemaal niet. Europees én wereldkampioen
Paracycling Mitch Valize heeft een topjaar. In Oostenrijk en Portugal haalde hij dubbel goud
binnen en graag racet hij meteen door naar de Paralympische Spelen in Tokio.
Ondertussen breekt hij als topsporter én bewegingswetenschapper een lans voor betere
toegankelijkheid en vergoeding van paralympische sporten, sportprotheses en bijbehorende
materialen.
Mitch weet waarover hij spreekt want bizar genoeg kwam hij zelf pas drie jaar geleden in aanraking
met handbiken. In het revalidatiecentrum. “In 2015 kreeg ik een reconstructie van mijn onderbeen
waarbij ze het voetje dat er nog zat, hebben geamputeerd. Tijdens de revalidatie ontdekte ik
handbiken. Van het ene event rolde ik in het volgende en inmiddels heb ik de hoogste
topsportstatus. Sporten is nu mijn werk. Ik ben een bevoorrecht mens.”
Mitch Valize is al bijna zijn hele leven klant bij Orthotechnics in Heerlen, aangesloten als lid bij NVOS-
Orthobanda én hij is demo-user van Össur. Hij vertelt dan ook met grote passie over de manier
waarop beide teams steeds meedenken met zijn doelen.
“In principe doe ik veel te veel met de prothese, namelijk alles wat je met een gewoon been ook
doet. En dan knapt er wel eens iets. Frank Theunissen weet gelukkig precies wat ik bedoel en wil van
een prothese. Het voelt goed en vertrouwd en ik kan 24/7 bij hem terecht. Dat gebeurt ook zeker wel
eens.
Zo werk ik met een boa-systeem met mijn koker. Mijn stomp heeft distaal iets meer volume als aan
de bovenkant van mijn onderbeen. Ik moet met het dikke stuk door het smalle stuk heen. Die boa-
ringetjes en draadjes slijten heel snel. Ik heb ook een accuvacuumsysteem in mijn voet met een
slangetje en een pompje. Van alles heeft Frank mij reserveonderdelen gegeven. Nu kan ik het zelf
tijdelijk repareren indien nodig.
Het is altijd spannend als je bij een bedrijf komt. Zeker als het voor de eerste keer is. Ik vind het
belangrijk dat je meteen bij de receptie op je gemak wordt gesteld. Bij Orthotechnics hangt een
ontspannen sfeer. Iedereen is meteen echt geïnteresseerd in je. Niet pas in de behandelkamer, echt
meteen zodra je belt of binnenkomt.
Ook in de paskamer wil je je op je gemak voelen. Het helpt als de deskundige mensen helder
uitleggen wat ze doen en bedoelen. Met een luisterend oor voor je verwachtingen bij je prothese.
Zodat je allebei tevreden bent met het eindproduct.”
“Meestal ontmoet je in de paskamer ook mensen van de werkplaats. Die komen dan even naar je
stomp kijken. Super logisch want geen stomp en zelfs geen prothese is gelijk. Je krijgt kokers nooit
identiek. Ik ben eraan gewend dat er veel mensen meekijken. Iedereen moet het vak leren en ik
schaam mij niet. Dit is hoe ik ben. Met aan de linkerkant een beenprothese. Zit je na een trauma of
ziekte midden in het verwerkingsproces dan is dat natuurlijk wel een ander verhaal.”
Welke impact heeft je intensieve trainingsschema op het materiaal dat je gebruikt?
“Behoorlijk wat. In de handbike gaat de prothese natuurlijk uit want dat is alleen maar ballast. Maar
naast het fietsen hebben we ook twee keer per week krachttraining en dan komt er best wat gewicht
op. Je gezonde been kan dat hebben en wordt steeds sterker, een prothese moet dat ook houden...
Vroeger deed ik gewoon alles met mijn prothese: voetballen en hardlopen. Als je dat maar fanatiek
genoeg doet, slijt het ook harder. Normaal gesproken heb je na drie jaar recht op een nieuwe
volledige prothese. Heel vaak was die van mij na een jaar al helemaal naar de Filistijnen. Als kind krijg
je dat wel vergoed, maar vanaf je achttiende ligt dat anders.
Ik heb geluk dat ik ambassadeur en demo-user ben van Össur. Zodra er iets is met mijn voet, hoef ik
maar te appen. En als er met de koker iets is, lost Frank dat voor mij op. Tegenwoordig is het carbon
ook wel iets beter dan vroeger. Het scheurt bijna niet meer.”
“Iedereen die intensiever gaat sporten, loopt hier vast tegenaan: je krijgt je prothese volgens een
categorie-indeling op basis van je activiteitenniveau. Als je in eerste instantie niet sportte en later
wel dan heb je dus een andere prothese nodig met andere producten die daarop passen.
Je kan je wel voorstellen: als mensen naast hun dagelijkse prothese over een sportprothese
beschikken, wordt alles beter. Levensverwachting, welzijn. Want je beweegt meer en voelt je
mentaal beter. Uiteindelijk drukken sportprothesen de gezondheidszorgkosten.
Vroeg inzetten op sport en sporthulpmiddelen zorgt ervoor dat mensen fitter, gezonder en fijner
leven. Hoe normaler hoe beter en vanaf jonge leeftijd. Zet handbikes en sportrolstoelen neer bij
scholen voor speciaal onderwijs, maak de paralympische sporten meer bekend. Ik sta daar graag voor
op de bres.
Ik breek hier al mijn hele leven een lans voor. Als kind kreeg ik eerst geen zwemprothese vergoed.
Maar je kunt niet het water in met een normale prothese. Dat gaat roesten. Mijn ouders hebben veel
geprocedeerd. Met succes. Het is toch normaal dat kinderen met een prothese achter hun vriendjes
aan kunnen rennen het water in en uit?
Het is de moeite waard om hier hard voor te strijden! Ik denk dat politici en mensen die gaan over de
financiën van de gezondheidszorg baat hebben bij ervaringsdeskundigen zoals ik. Puur voor het
inlevingsvermogen. Zodat ze even iets realistischer naar de zaken kijken.”
Welke ontwikkelingen zie jij in de loop van de tijd?
“Qua uiterlijk verandert er veel. Vroeger moest alles huidkleur. Tegenwoordig vindt de jeugd het veel
vetter om het titanium en het ruwe in beeld te hebben. Heb ik zelf ook. Bij ons bij het handbiken
loopt iedereen met een zichtbare prothese, bij niemand is het cosmetisch weggewerkt. Behalve bij
mijn zwemprothese. Maar daar heb ik wel een dikke tattoo op mijn kuit zitten. Echt supergrappig.”
Welke innovaties benut je en probeer jij als topsporter ook dingen uit die ‘later’ voor een breder
publiek beschikbaar komen?
“De voet van Össur: de Pro-Flex XC Torsion, met extra functies die een gezonde enkel en de kracht in
je voorvoet nabootsen. Dat is bijvoorbeeld handig als je in de keuken wilt draaien en buigen tegelijk
om bij een kastje te komen.
En liners. Dat zijn de binnenkokers, die je over je stomp trekt voor je in de koker gaat. Een liner
verdeelt de druk. Je draagt ze elke dag. Vooral met sporten staan ze snel vol water want je zweet
natuurlijk. Na een half jaar zijn liners helemaal op. Veel mensen weten niet dat je dan een nieuwe
vergoed krijgt. Dus we hebben stickers getest die na zes maanden aangaven dat het tijd was voor
vervanging.”
Voorzie jij innovatieve ontwikkelingen die voor jouw leven een groot verschil gaan maken?
“We hebben natuurlijk nu al de prothesehand. De voet gaat er ook komen. Daar ben ik wel heel
benieuwd naar. Elektrisch aangestuurd op je zenuwen. Ik heb nu natuurlijk geen voet meer, maar ze hebben de huid van de voetzool gebruikt om mijn stomp dicht te klappen. Al die zenuwen lopen daar
nog dus ik ben wel benieuwd wat daar allemaal mee kan.
Ik mag van geluk spreken dat mijn looppatroon al heel goed is. Als ik een lange broek draag, zie je
bijna niet dat ik een beenprothese heb. Maar ik ben wel een perfectionist dus als het nog beter kan
met zo’n voet.”
Hoe motiveer jij anderen om alles uit het leven te halen wat erin zit?
“Mijn levensmotto is: ’Kan ik niet dat ken ik niet’. Overal is wel een oplossing voor. Natuurlijk is het
zwaar voor jongeren die door een ongeluk of ziekte hun leven zien instorten. Hen wil ik graag laten
zien wat er allemaal kan met een prothese. Het geeft mij een fijn gevoel om te zien wat zij dan
bereiken. Zodat zij op hun beurt weer meer mensen inspireren!”
Volg Mitch Valize op Instagram: https://www.instagram.com/mitchvalize/?hl=nl
Lees meer over een betere vergoeding van sporthulpmiddelen: https://www.nvos-orthobanda.nl/nieuws/sporthulpmiddelen-dragen-bij-aan-levensgeluk-zelfredzaamheid-en-gezondheid